ابداع گوتنبرگ

گوتنبرگ روزانه چاپ كارت ويزيت بين ۳۰۰ تا ۵۰۰ برگ چاپ كارت ويزيت چاپ مي‌كرد. نخستين كتابي كه او به اين شكل پديد آورد كتاب مقدس ۴۲ سطري بود. كتاب‌هايي كه در آن زمان به‌چاپ مي‌رسيد به اينكونابولا معروف است. ابداع گوتنبرگ ظرف مدتي حدود ۴۰ سال در عمده چاپ كارت ويزيت كشورهاي اروپايي و در شهرهايي مانند ونيز، فلورانس، پاريس و ليونرواج يافت و چاپخانه‌هايي با اين روش به‌وجود آمد. در فاصله سال‌هاي ۱۴۶۰ – ۱۴۷۰ چاپخانه‌هايي در آلمان و ساير كشورهاي چاپ كارت ويزيت اروپايي پديد آمد. در نيم‌قرن نخست پس از كار گوتنبرگ، حدود چهل‌هزار كتاب به چاپ رسيد و شمارگان مجموع آنها از ۱۲ ميليون چاپ كارت ويزيت نسخه فراتر رفت. در پايان قرن پانزدهم در اروپا، بيش از ۲۰۰ چاپخانه چاپ كارت ويزيت در ۶۹ شهر فعاليت مستمر داشت. از جمله چاپخانه‌هاي چاپ كارت ويزيت مهم آن دوره مي‌توان به چاپخانه آنتون كابرگر در شهر نورنبرگ اشاره كرد چاپ كارت ويزيت كه تعداد ماشين‌هاي چاپ آن ۲۴ دستگاه بود و صدها نفر چاپ كارت ويزيت در آن چاپخانه كار مي‌كردند.

صفحه‌آرايي

و تنظيم نهايي. صفحه‌آرايي، تنظيم آخرين نمونه چاپي است كه از هر حيث براي چاپ آماده باشد. در مرحلة صفحه‌آرايي، طرحها، تصويرها، كارت ويزيت نقشه‌ها، نمودارها، جدولها، سرصفحه‌ها، پاصفحه‌ها، زيرنوشتها، شمارة صفحه‌ها و مانند آنها همه در جاي خود قرار مي‌گيرند و پس از اينكه اطمينان حاصل شد تنظيم نهايي  صورت گرفته است و همه چيز سر جاي خود چاپ تراكت قرار دارد ( و آنچه پيش روست همان است كه بايد عيناً از چاپ بيرون آيد)، اثر كه در اين شكل و مرحله‌اش به آن ماكت مي‌گويند، براي بازبيني نهايي چاپ كارت ويزيت ناشر يا مسؤول اثر و اجازة ليتوگرافي فرستاده مي‌شود. از ماكت معمولاً يك يا چند نمونة موقت تهيه مي‌كنند و اگر عيبي در كار ديده نشود، اجازه تكثير با شمارگان تعيين شده را مي‌دهند. 

كارت ويزيت و چاپ تراكت

در زمان ما، كتابهاي جيبي به سبب مشكلات اقتصادي و لگام گسيختگي قيمتها به ارزاني و وفور دهه‌هاي گذشته كارت ويزيت  نيست و بازار و استقبال آن كم شده است، اما با اين وصف، «انقلاب جلد كاغذي» به رغم مشكلات و رسانه‌هاي ديگري كه به ميدان رقابت آن آمده است، ولو با سرعت و شدت كمتر ادامه دارد .  چاپ كارت ويزيت به نظر مي‌رسد كه اكنون جايگاه كتاب در ميان ساير رسانه‌هاي ارتباطي و در سراسر جهان، به رغم گرانتر شدن بها و توليد كتاب در همه جا، روي هم رفته استوارتر از پيش است، زيرا با وجود همة موانع و مشكلات و رقابت و معارضة رسانه‌هاي ديگر، همچنان روي به رشد دارد و رهاوردهاي فني بسرعت به عرصة توليد  چاپ تراكت  و نشر كتاب راه مي‌يابد و بدان اعتلا مي‌بخشد. نشر كتاب دوره‌اي از گذار را سپري مي‌كند و همة فنون پديدآوردن، توليد و نشر دستخوش دگرساني و دگرگوني است. شايد اين دوره، سرآغاز عصر جديد ديگري در تاريخ كتاب باشد. 

نمونه‌خواني

 و چگونگي مراحل، دفعات، و نوع آن به  سياست و روش ناشر بستگي دارد. بعضي ناشران هستند كه خوانندگان به توجه و دقت آنها در اين خصوص كارت ويزيت اعتماد دارند، اما ناشران ديگري هستند كه در اين قسمت از كار با دقت و وسواس عمل نمي‌كنند و متأسفانه محصولشان با غلطهاي چاپي همراه است. در هر حال غلط در متن چاپي، تا حدودي كه به روند خواندن آسيب نرساند و اعتماد خواننده را سلب نكند، ممكن است قابل تحمل باشد، اما چاپ تراكت اگر از حدي بگذرد كه نشانة بي‌توجهي و بي‌مبالاتي ناشر باشد، تحمل‌پذير نيست. 5. بازبيني آخرين نمونه. نمونه‌اي كه در آن غلط چاپي نباشد و بتوان آن را براي صفحه‌آرايي يا تكثير فرستاد، نمونة آخر خوانده مي‌شود. اگر در حروفچيني / حروفنگاري تخصص و دقت به كاررود، امكان دارد چاپ كارت ويزيت كه نمونة اول، آخرين نمونه محسوب شود؛ اما اگر غلط چاپي در نمونه باشد، بايد آنقدر نمونه‌ها را تكرار كرد تا نمونة نهايي به دست آيد. گاه ممكن است كه براي رسيدن به نمونة آخر، حتي ده‌بار نمونه گرفته شود. نمونة آخر را معمولاً كسي مي‌بيند و اجازة تكثير مي‌دهد كه دقيق و مسؤول باشد. 

حروفنگاري

گاه ممكن است با يك بار نمونه‌خواني كارت ويزيت ، نمونه براي چاپ آماده شود و گاه ممكن است چندين بار نمونه‌خواني يا حتي تجديد حروفچيني / حروفنگاري ضرورت داشته باشد. معمولاً كتابهاي مرجع، مانند فرهنگها، دايره‌المعارفها، چاپ تراكت كتابهاي درسي، متنهاي مقدس ديني، آثار حقوقي به نمونه‌خواني‌هاي مكرر و دقيق نياز دارد تا كاملاً اطمينان حاصل شود كه متن بدون غلط است. يكي از كتابهاي بسيار كم غلط در زبان فارسي چاپ كارت ويزيت كه نمونه‌خواني آن بسيار دقيق انجام گرفته است، داير‌ه‌المعارف فارسي به سرپرستي غلامحسين مصاحب است. 

حروفچيني

 / حروفنگاري. چيدن حروف و نمادها و نشانه‌ها را در كنار يكديگر بر اساس روشهاي حروفچيني / حروفنگاري و تبديل كردن خبر دستي يا كارت ويزيت ماشيني به خبر چاپي ، حروفچيني / حروفنگاري مي‌گويند. 4. نمونه‌خواني . به متن حروفچيني / حروفنگاري شده اصطلاحاً نمونه يا نمونة چاپي مي‌گويند. عمل مقابله كردن نمونه و خبر و تصحيح غلطهاي چاپي يا غلط‌گيري، يا تصحيح مطبعه‌اي را اصطلاحاً نمونه‌خواني مي‌گويند. نمونه‌خواني از مراحل با اهميت چاپ است. ارائه متن بدون غلط به خواننده، متني كه خواننده بدون چاپ كارت ويزيت دردسر و با آسودگي خاطر بخواند، از وظايف ناشر مسؤول و وظيفه‌شناس است؛ در ضمن نمونه‌خواني فقط به تصحيح حروف و كلمات محدود نمي‌شود. نمونه‌خوان، نمونه و خبر را از هر جهت با هم مطابقت مي‌دهد تا اطمينان يايد نمونة چاپي عين خبر است. گاه ممكن است نمونه‌خوان يك نفر باشد، و گاه ممكن است به ضرورت چند تن نمونه را بخوانند و چند چشم با دقت و ديدگاه متفاوت آن را بازبيني چاپ تراكت  كنند. نمونه‌خوانها بيشتر به تنهايي به نمونه‌خواني مي‌پردازند و خبر و نمونه را مطابقت مي‌دهند، اما گاه نيز ممكن است كه دو نمونه‌خوان همكاري كنند، يكي خبر را بخواند و ديگري نمونه را بررسي كند. 

آماده سازي خبر

 براي چاپ. خبر ممكن است براي كارت ويزيت مراحل مختلف چاپ آماده نباشد؛ براي مثال اندازة حروف : درشتي، ريزي، سياهي، و نازكي حروف، اندازة صفحه: طول سطرها، فاصلة ميان سطرها، و محل شكلها، جدولها، نمودارها تعيين نشده باشد. البته ناشران حرفه‌اي، متن آماده را، كه همة كارهاي لازم روي آن انجام گرفته است نزد چاپگر چاپ كارت ويزيت مي‌فرستند و از او مي‌خواهند بدون هيچگونه اِعمال نظر و سليقه‌اي از سوي خود و مطابق با برنامة از پيش طراحي شدة ناشر، عمل كند؛ اما در مواردي كه ناشر يا سفارش‌دهنده، حرفه‌‌اي نيست و براي اثرش برنامة طراحي شده ندارد، ممكن است متني را به چاپگر تحويل دهد كه از جنبه‌هايي كه بدانها اشاره كرديم، ناقص، نادرست يا ناكافي باشد. مجموع اقداماتي كه چاپگر روي خبر انجام مي‌دهد تا براي سپري كردن مراحل چاپ بدون ابهام باشد، اصطلاحاً آماده‌سازي خبر براي چاپ يا چاپ تراكت توليد چاپي ناميده مي‌شود.  فراهم كردن و آماده ساختن اَشكال بصري براي كتاب هميشه وظيفه‌اي آسان و درعهدة توان پديدآورنده نيست. گاه حتي ممكن است در برخي از كتابها، اين وظيفه مهمترين، دشوارترين و حساسترين وظيفة دستگاه نشر باشد. در هر حال، پا به پاي متن، اَشكال بصري نيز بايد آماده‌سازي شود. 

مراحل پاياني و تحويل دادن اثر چاپي.

دربارة هر يك از اين مراحل توضيح كوتاهي كارت ويزيت آورده مي‌شود. 1. تحويل گرفتن خبر. چاپگر، به كسي يا كساني گفته مي‌شود كه از ناشر يا سفارش دهندة ديگر، متن دست‌نوشت يا ماشين‌نوشت را مي‌گيرند و بر اساس قرارداد يا دستور و سفارش چاپ، متن را به چاپ مي‌رسانند. چاپگر در برخي كشورها، از جمله ايران، ممكن است   چاپ كارت ويزيت چيك مقش نداشته باشد. در حالت معمول و متعارف، وظايف او پس از پايان بخشي از وظايف ناشر آغاز مي‌شود و تا مرحله‌اي كه اثر براي تحويل نهايي، پخش يا فروش آماده مي‌شود، ادامه مي‌يابد. در كشورهايي كه تقسيم وظايف و مسؤوليتها بدقت انجام مي‌گيرد، حدود وظايف چاپگر تقريباً همين است كه گفته شد؛ اما در كشورهاي ديگر و بنا به موقعيتهايي كه عرف معمول مراعات نمي‌شود، ممكن است چاپگر ، خود ناشر يا شريك و همكار ناشر باشد يا ممكن است همة مراحل نشر را از آغاز تا فروش خود به عهده بگيرد، يا در مرحلة ديگري از زنجيرة توليد نقش داشته باشد. ما به مواردي اشاره چاپ تراكت مي‌كنيم كه حالت عادي دارد و چاپگر حلقة رابط ميان ناشر و پخشگر است. در اين حالت، چاپگر متني را كه بايد چاپ شود و اصطلاحاً به آن خَبُر يا خبرچاپي مي‌گويند تحويل مي‌گيرد و از نظر فني بررسي مي‌كند. 

مراحل چاپ

چاپ به چند معنا به كار مي‌رود؛ كارت ويزيت يكي از معناهاي آن، همان‌گونه كه قبلاً هم گفته شد، انتقال نقش بر روي مواد مناسب است، يكي ديگر از معناهاي آن، مجموع عملياتي است كه متن خام را به اثر درخور انتشار، مانند كتاب، مجله چاپ كارت ويزيت، روزنامه، جزوه تبديل كند. چاپ در اين معنا از اين مراحل اصلي زير تشكيل مي‌شود: تحويل گرفتن خبر؛  آماده سازي خبر براي چاپ، شامل آماده ساختن خود خبر، تهية طرح، تصوير، نقشه، جدول و اشكال بصري لازم ؛حروفچيني / حروف‌نگاري و صفحه‌آرايي؛ نمونه‌خواني؛ بازبيني آخرين چاپ تراكت نمونه؛ تنظيم نهايي؛ ليتوگرافي؛ بازبيني نمونة اوزاليدي؛ چاپ (به معنا اخص).

چاپ چيست

چاپ عبارتست از فن، صنعت، كارت ويزيت و گاه نيز هنر نقش كردن كلمات و تصاوير بر كاغذ، پارچه، پلاستيك، فلز، شيشه، چوب، و نظاير آنها. چاپ اكنون فرايندي است كه براي انتقال نقش و تصوير با سرعت و حجم زياد به كار مي‌رود، مانند چاپ كتاب،  چاپ كارت ويزيت روزنامه، مجله، تمبر، اعلاميه، ديواركوبها (پوسترها) و اخيراً نيز مدارهاي چاپي. چاپ، يكي از اساسي‌ترين و مؤثرترين شيوه‌هاي نگاهداري، انتقال و اشاعة اطلاعات در سراسر تاريخ بشر است. چاپ موجب مي‌شود ذهنيت بشر به نوشتار و نقش تبديل شود و چاپ تراكت به صورت كثير به ديگران انتقال يابد. در واقع مي‌توان گفت كه چاپ از سه عنصر اصلي تشكيل مي‌شود: اطلاعات، نوشتار و نقش، انتقال.